تاریـــخچه روستای چـــناق

این روستا از دهه آخر سلطنت نظام طاغوت شکل گرفته است به نقل از منابع موثق اولین طوایف ساکن این روستا از منطقه قره داغ چاردانگه (تابستانق-رحیم بگلو-بروجن-آقبراز) به این روستا کوچ کرده اند. اما اصلیت اکثر طوایف ساکن آن از تابستانق و رحیم بگلو است.این طوایف که به کار کشاورزی و دامپروری مشغول بوده اند با کوچ خود به محل این روستا شرایط بهتری را برای دامپروری و کشاورزی خود فراهم نمودند چرا که این منطقه به دلیل شرایط آب و هوایی وخاک مناسب خود استعداد فوق العاه ای در رویش انواع گیاهان  و محصولات کشاورزی دارد. از این رو جمعیت آن در اوایل شکل گیری اش به سرعت افزایش یافت به طوری که تعداد خانوار آن در اوایل که حدودا پانزده خانوار بود به هشتاد خانوار افزایش یافت.و از نظر جمعیت روستا های اطراف خود نجف تراکمه و لمه درق را نیز پشت سر نهاد در سال ۷۲ که جهاد سازندگی عملیات برق رسانی به این سه روستا (نجف تراکمه - لمه درق - چناق )را شروع کرد انشعاب برق با وجود گذر از کنار روستای نجف تراکمه برای اولین بار در روستای چناق به بهره برداری رسید. بنده خود به شخصه شاهد بودم که در آن زمان بعضی از اهالی روستای نجف تراکمه برای دیدن بازی فوتبال آن زمان به منزل ما می آمدند و در خانه ما برنامه های تلوزیونی را دنبال میکردند. البته این روستا در اوایل با مشکل بزرگی به نام نبود آب شرب لوله کشی شده مواجه بود که در ان زمان مردم مجبور بودند برای تهیه اندک آب آشامیدنی خود با الاغ و خورجین و گالون آب به عمق دره ای که در پایین دست روستا بود رفته و از چشمه ای که دبی (آب دهی) بسیار کمی داشت آب مورد نیاز خود را بعد از مدتها انتظار تهیه میکردند اما خوشبختانه اکنون به لطف پیگیری های مردم محترم این روستا در اوایل سال ۸۶ از نعمت آب آشامیدنی سالم برخوردار گردید هر چند هنوز هم  مشکلاتی به خصوص در فصل تابستان از این نظر وجود دارد اما با کمی تلاش این مشکل هم اکنون تا حد زیادی حل گردیده است. جا دارد که از مشکل راه ارتباطی این روستا هم برایتان بگویم و گله ای هم بکنم از نماینده مردم این روستا جناب آقای فتحی پور که واقعا از نظر کار شکنی در حل این مشکل روستا حسابی سنگ تمام گذاشتن از همان روزی که در این روستا به دنیا آمدم این روستا با مشکل نبود راه ارتباطی مناسب مواجه بود امید اهالی این روستا ملاحظه نمایندگان محترم به این مشکل بود که آن هم هیچ توفیقی نیافت بنده و هم کلاسی هایمان که برای تحصیل مجبور بودیم روزانه مصافتی بالغ بر پنج کیلومتر را به دلیل نبود سرویس مدرسه که آن هم به دلیل نبود راه ارتباطی مناسب بود را بپیماییم در این راه بیش از دیگران متحمل مشقت وسختی شدیم  اما تلاش های مردم که مبنی بر حل این مشکل توسط مسولین بی نتیجه ماند مردم خود دست به کار شده و با جمع آوری وجوهی از میان خود مردم روستا و بعضی خیرین و بعضی از ساکنین سابق آن(که بعدا به آنها اشاره خواهیم کرد) نسبت به  راهسازی روستا مبادرت ورزیدند تا تمامی مسولین به ظاهر مسول این ناحیه رسوا شوند اما مدتی بعد از این رویداد شاید منحصر به فرد در ایران مسولین که خبر این بسیج مردمی را در صورت درز به مقامات بالا به ضرر خود می دیدند برای سر پوش گذاشتن به این قضیه اقدام به راه سازی مجدد آن هم بر روی همان راهی که مردم روستا بازسازی کرده بودند اقدام نمودند که تعجب همگان و حتی خود آنان را نیز بر انگیخت به گونه ای که وقتی از یکی از آنان علت این کارشان را جویا شدند وی جواب منطقی در توضیح این مورد نداشت تحصیلات در این روستا تا سقف ابتدایی مهیاست و برای ادامه تحصیل باید همه روزه به روستا ی کناری (نجف تراکمه) رفت.حتما تعجب کردید حتما با خود میگویید چگونه زمانی انشعاب برق با وجود گذر از روستای نجف تراکمه در روستای چناق به بهره برداری میرسد اما دانش آموزان روستای چناق باید برای تحصیل به روستای نجف تراکمه بروند؟ در جواب باید عرض کنم که شکوه این روستا تا زمانی ادامه داشت که هشتاد خانوار در آن زندگی میکردند بعد از سال ۶۴ که یک درگیری بین طوایف متعصب روستا در گرفت بخشی از جمعیت روستا به شدت به روستا های مجاور و از جمله لمه درق مهاجرت کردند و در نتیجه از روستای هشتاد خانواری اکنون بیست خانوار باقی مانده است. اما اکثریت جمعیت روستا به شهرستان پارس آباد واقع در شمال استان اردبیل مهاجرت نموده اند اغلب آنان در این شهرستان به کار بنایی بعضی دیگر به کار خرید و فروش و امثال این گونه مشاغل اشتغال دارند.اما جمعیت مهاجر به شهرستان پارس آباد همه ساله در زمان برداشت محصولات کشاورزی در فصل تابستان بار دیگر به زادگاه خود آمده و به کار برداشت محصولات خود مشغول میشوند.

قارچ دنبلان

دوستان با عرض سلام خدمت شما امروز قصد دارم در مورد قارچ دنبلان که در بازه زمانی خاصی (اواخر اسفند و اوایل بهار) به وفور در روستای چناق یافت میشه و همینطور راجع به خواص اون با شما کمی صحبت کنم پس با ما باشید.

قارچ دونبالان(Truffle)( از ریشه فعل ترکی دونبالماق به معنی برآمده و متورم)(به ترکی آذربایجانی:Donbalan) نوعی قارچ خوراکی گرانقیمت و کمیاب است. این قارچ در گونه‌های مختلف به رنگهای قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه یافت می‌شود ولی لذیذترین نوع آن دارای پوستهٔ سیاه‌رنگ است. دو نوع سیاه و سفید این قارچ گران‌قیمت‌ترین قارچ‌های دونبالان زیرزمینی هستند. بیش‌ترین میزان مصرف قارچ دمبالان در رستوران‌ها، صنایع غذایی، تهیهٔ انواع سس ها و روغن‌های معطر و نیز داروسازی است.

قارچ دونبالان، که در عمق تقریباً ۳۰ سانتیمتری و در مجاورت ریشه گیاهان رشد می‌کند، شکلی شبیه سیب زمینی دارد و اندازه آن از یک فندق تا اندازه یک پرتقال می‌باشد. دونبالان به حالت طبیعی در بسیاری از مناطق معتدل دیده می‌شوند.

قارچ دنبالان در بیشه‌های منطقه ارسباران، مخصوصاً در نزدیکی‌های روستا های کلیبر به وفور وجود دارد. نیز در بخش یامچی در آذربایجان شرقی نیز بسیار یافت می‌شود؛ و از محصولات اقتصادی این منطقه می‌باشد. دونبالان آذربایجانشرقی دارای مرغوبیت بالایی هستند و بسیاری در خرید و فروش دونبالان حتی در بازارهای جهانی نیز نقش دارند.

از آنجایی که این قارچ در زیر خاک تکامل پیدا میکند از این رو پیدا کردن آن کمی دشوار است اما در حالت کلی بیشتر در نقاطی از زمین که به صورت برآمده و متورم ونیز همراه با ترک برداشتگی است یافت میشود.

مورد دیگه ای هم که در مورد این قارچ وجود داره اینه که در همه سال ها یافت نمیشه و فقط در سال هایی که در اوایل بهار بارش های زیادی دارن به وجود میان.

آداب و رسوم

آداب و رسوم ازدواج:

تقریبا در تمام نقاط ایران در آداب و رسوم مربوط به ازدواج اشتراکات فراوانی وجود دارد در روستای چناق نیز به مانند سایر روستاهای ایران این اشتراک به وضوح به چشم میخورد اما از حیث ازدواج این روستا آداب و رسوم مستقلی ندارد بلکه تابع آداب و رسوم کلی منطقه قره داغ میباشد از جمله آداب و رسوم مردم این این منطقه در ازدواج به قول آقای شهرام چراغی (نویسنده وبلاگ روستای نجف تراکمه) میتوان به الفراری بودن بسیاری از ازدواج ها اشاره کرد منظور از الفراری بودن ازدواج این است که طرفین (پسر و دختر)از قبل و در اکثر موارد به صورت مخفیانه و بدون اطلاع والدین قرار و مدار فرار از منزل خودشان به منزل یکی از آشنایان را میگذارند و بعد از آن در صورت رضایت کامل دختر پدر و مادر دختر تقریبا کاری از دستشان ساخته نیست و باید با طرف داماد وصلت نمایند چراکه در غیر این صورت منزلت دخترشان به طرز زیادی خدشه دار میشود اما نتایج به عینه نشان داده این نوع شیوه ازدواج که از قدیم الایام رایج بوده است پایداری کمتری در مقایسه با شیوه رایج تر دارد چراکه مجبور بودن یکی از طرفین برای ازدواج با طرف مقابل در بسیاری از موارد از همان ابتدا کدورتی عمیق میان طرفین ایجاد میکند و همیشه یکی از طرفین منتطر یک بهانه اند تا طرف مقابل را به قول معروف خیط کنند. واین آغاز بازی است که اتمامش اتمام خوشی نیست از این بحث بگذریم و بپردازیم به ادامه رسومات ازدواج از دیگر رسومات رایج منطقه قره داغ در زمینه ازدواج میتوان به دادن قربانی در روز عید قربان در طول دوره نامزدی از طرف خانواده داماد اشاره کرد رسم دیگر رایج در ازدواج دادن شیر بها دختر به مادر دختر میباشد که البته این مورد هم اکنون از رونق افتاده و بیشتر در زمان های قدیم مرسوم بوده است مورد بعد مسئله مهریه است که معمولا به نسبت ازدواج های شهری بسیار کمتر میباشد و بالاترین میزان آن شاید ۱۰۰ سکه هم نباشد به هر حال ازدواج در روستا بسیار راحت تر از شهر شده است و روستائیان همیشه سعی داشته اند به دور از تجملات و زیاده خواهی های شهری زندگی کنند البته متاسفانه اخیرا سطح توقعات در روستا نیز به شدت در حال افزایش است و اگر تا دیروز دختری با نداری و  بضاعت مالی کم پسری میساخت امروز دیگر چنین نیست و باید وضع مالیت به قول معروف باید توپ باشه تا هوس ازدواج به سرت بزنه.

---

 آداب و رسوم ایام مناسبتی:

در هر روستا و حتی محله هایی از هر جای آذر بایجان در مورد ایام خاصی آداب و رسوم خاصی  نیز حاکم است روستای ما نیز از این لحاظ مستثنا نیست و دارای اشتراکات زیادی با روستا های اطراف (نجف تراکمه-لمه درق-) دارد برای مثال در اکثر این روستا ها در روز عید قربان پسرانی که  هنوز در دوران نامزدی به سر میبرند گوسفندی را برای خانواده عروس قربانی میبرند و یا در روز  عصر چهار شنبه سوری آنطور که در روستای ما رسم است بزرگان خانواده ها از خانواده هایی که در طول سال عزیزان یا اقوامی را از دست داده اند به صورت دسته جمعی دیدار کرده و به این خانواده ها تسلی خاطر نشان میدهند.